

Karya: Yulian Istiqomah, S.Pd.Prolog: (dengan iringan music) oleh narator
Ya! Kehidupan dunia fana ibarat pangung sandiwara yang harus dimainkan sesuai kehendakNYA. Kaya-miskin, baik-buruk, suka-duka, benar-salah, tangis-tawa, dan segala yang bertentangan di dunia, adalah ujian bagi keimanan manusia. Duhai... Dzat Yang Maha Bijaksana... telah Engkau beri balasan bagi setiap kejahatan. Ttelah Kau beri imbalan pada setiap amal kebaikan.. Sunggguh, Telah Engkau hadirkan jua di antara kami Al-Qur’an, sebagai Pemandu untuk menggapai ridhoMU.
(musik meninggi sejenak)
Para pemirsa… Klub “Teater FATWA” MTsN Sumberagung Jetis Bantul di bawah bimbingan Ibu Yulian Istiqomah dan Ibu Lutfiatul Khasanah, dan berserta segenap kru Poduksi, dengan BANGGA…. mempersembahkan sebuah drama yang berjudul “TRAGEDI KALUNG ANTIK” Karya Yulian Istiqomah, dengan Pemain : ............ sebagai Yu Sri, .............. sebagai Pemulung, .......... Sebagai Penjual Sarung, ............ Sebagai Penjual Krupuk, ................... sebagai Sapto, ............. Sebagai Pengamen, ............ Sebagai Rentenir, .............. Sebagai Tukang Becak. ............. sebagai Pengemis, ........ sebagai Polisi, ........ sebagai Kepala Pasar, ......... sebagai Copet, ............. Sebagai Pedagang 1, ........... sebagai Pedagang 2, dan ......... sebagai Pembeli.
----------Selamat Menyaksikan!!............
SETTING:
MENGGAMBARKAN SUASANA DI PASAR. TERJADI TRANSAKSI JUALBELI BARANG KEBUTUHAN. SEORANG PENGAMEN SIBUK MERAYU PEMBELI SAMBIL NYANYI. TIBA-TIBA ADA SEORANG WANITA BERTERIAK SAMBIL MINTA BANTUAN
Yu Sri : Oalah… Gusti! Tolong….. copet…..!!! Ciloko iki, Coppeeetttt!!!
BERSAMAAN DENGAN TERIAKAN ITU, COPET LARI DAN MENUBRUK SEORANG PEMULUNG YANG KEBETULAN MEMAKAI PAKAIAN MIRIP HINGGA TERJATUH DAN LARI. BEBERAPA PEDAGANG LANGSUNG MENDEKATI YU SRI.
2. Penjual Sarung : Lho Yu, kamu itu kenapa tho? Kok ndremimil kaya orang edan saja.
3. Yu SRI : Saya ndak edian, Kang! Saya kecopetan! Lihat, Kalung antik peninggalan ibuku amblas!
MENDENGAR ITU PEMULUNG MENYADARI BAHWA ORANG ITU COPET DAN BAJUNYA MIRIP DENGANNYA. MELIHAT ORANG-ORANG BERKERUMUN MARAH, PEMULUNG ITU KETAKUTAN KEMUDIAN LARI.
4. Yu Sri : Tolong kejar kalung saya… Duh Gusti… Itu copetnya larii!!...
5. Penjual Krupuk : Yu, Mana Copetnya?
6. Yu Sri : (TENGANNYA MENUNJUK KE ARAH KELUAR PANGGUNG) Kaos putih, pake caping.
7. Sapto : Pasti belum jauh. Ayo kita kejar!.
8. Pengamen : (DENGAN GAYA BANCI) Bethul, Ganteng. Yuuk…kejar. Cap cuss!! (IKUT LARI)
MEREKA MENGEJAR COPET ITU. DI PASAR TERSEBUT HANYA TINGGAL PEDAGANG 1, 2, DAN SEORANG PEMBELI YANG MASIH TRANSAKSI JUAL BELI. YU SRI HANYA KEBINGUNGAN.SEORANG TUKANG BECAK MASUK SENYAM-SENYUM MENDEKATI YU SRI.
9. Tukang becak : (KIKUK) Ee… anu Yu.Itu.. em...barangnya sudah diterima bapak di rumah. (YU SRI BUNGKAM. TUKANG BECAK BINGUNG MENGAWASI YU SRI YANG TAMPAK SUSAH) Oh.. anu Yu, honor saya besok juga ndak apa-apa kok. Tapi kalau mau sekarang... ya kebeneran, saya tidak marah kok.
10. Yu Sri : (MELOTOT DAN MARAH) Sampeyan ndak dong tho?!
11. Tukang becak : (KAGET) Lho, lho… ada apa tho, Yu?
12. Yu Sri: Ada apa? Aku baru saja kecopetan. Kalungku amblas. Tahu sekarang!
13. Tukang Becak : (KAGET) Waduh! Kalau begitu kasihan ya?
14. Yu Sri: (DONGKOL) Kasihan dengkulmu!
15. Tukang Becak : Alah nesu! Yu, Lapor Polisi saja. Begitu saja kok repot!
16. Yu Sri : Sudah!
17. Tukang becak : Yu..Sri.. Menurut primbon simbah saya, sabtu pahing itu memang hari apes. Terus…
18. Yu Sri: Ah, Sudah-sudah. Pokoknya aku cuma pengin kalungku dibalekke. Itu saja. Aku tak perlu mendengarkan ocehanmu itu.
19. Tukang Becak : Jangan begitu, Yu. Mungkin saja bisa dirunut dari sini. (KEMUDIAN MASUK RENTENIR DENGAN TERGOPOH-GOPOH, KAGET MELIHAT YU SRI MENANGIS. TUKANG BECAK TERKEJUT.) Hemm... Mati aku! Mbokde yang satu ini bakal marah..
20. Rentenir : (MENATAP TAJAM TUKANG BECAK) Sini Kau! (TUKANG BECAK MENDEKAT..TAKUT) Kucomot honormu kalau kau macam-macam. Kutunggu dari tadi kau tak datang-datang juga antar belanjaanku?!!21.
Tukang Becak : Wah, jangan Mbokde... Ups madam. Itu namanya PHK tingkat pertama. (RENTENIR MELOTOT MARAH. TUKANG BECAK KAGET, TAKUT, LARI KELUAR). Oke! Yes ma’am!
22. Rentenir : Tadi kudengar rame-rame itu tadi ada apa tho, Yu?
23. Yu Sri : (MENDONGAK) Oalah Jeng,… kalung saya itu dicopet!
24. Rentenir : (KAGET) Wah.. Kurang ajar, itu Copet! Berapa gram, Yu?
25. Yu Sri : Dua puluh gram, Jeng. Kalung itu harta peninggalan Almarhum ibu saya. Barang antik itu Jeng. Emas jaman dulu. Oalan apes tenan aku.
26. Rentenir : Wah... tiada duanya itu, Yu. Harus ketemu kalau begitu. Tak bisa dimaafkan itu copet. (YU SRI MULAI TERISAK)
27. Yu Sri : Padahal kalung itu tadi mau aku gadekan untuk tambah-tambah ongkos naik haji.
28. Rentener : Jaman sekarang apa-apa duit sing jadi masalah. Beda dengan jaman dulu! Terus piye, Yu?
29. Yu Sri : (BERDIRI) Rasanya, aku jadi tambah mangkel iki, Jeng!
30. Rentener : Malingnya itu siapa tho, Yu?31. Yu Sri : (KETUS) Lha kalau aku tahu itu namanya aku ndak kemalingan, Jeng!
32. Rentener : Woo… iyo yo? Begini saja, Yu. Ini kan mau ada penertiban di pasar ini. Nah, kita bilang saja sama petugas ketertiban pasar kalau ada maling di pasar ini.
33. Yu Sri : Apa perlu kita ngomong siapa malingnya, Jeng?
34. Rentener : Walah! Piye tho sampeyan ki. Lha wong malingnya belum ngerti siapa kok. Aeng-aeng saja! (LIHAT JAM TANGAN) Waduh! saya tak ngetutke tukang becak tadi itu dulu, ngeyel je, Yu. Wis... moga segera ketemu. RENTENER PERGI, YU KESI TERLIHAT PUSING, MONDAR-MANDIR SAMBIL MEMIJAT KEPALANYA. PEMBELI PERGI, PEDANGANG 1, 2 MENGEMAS DAGANGANNYA, LALU KELUAR PANGGUNG TEPAT KETIKA SEORANG GADIS KECIL BERPAKAIAN DEKIL DENGAN TUBUH LUNGLAI MENDEKATI YU SRI MENYODORKAN KALENGNYA.
35. Pengemis: Bu.... Kasihani saya, Bu! Mohon bantuannya, Bu. Adik saya sakit keras dan tiga hari kami belum makan, Bu!
36. Yu Sri: (MELOTOT) Heh.... kasihani gundulmu? Saya juga habis kecopetan. Tahu!! (MENDORONG PENGEMIS ITU AGAR PERGI) Pergi sana!! (PENGEMIS TERJATUH, KALENG DAN BEBERAPA KEPING UANG DI KALENGNYA TERLEMPAR).
37. Pengemis: Astagfirullahal’adzim.... Mungkin Allah mengambil kembali harta Ibu karena ibu tidak pernah bersedekah pada kaum dhuafa seperti saya. (BERUSAHA BANGKIT).
38. Yu Sri: Eh.. malah khutbah! Wong ngemis kok maksa! Huh! (MENDORONG PENGEMIS HINGGA JATUH KEMBALI SAMBIL BERGEGAS KELUAR PANGGUNG)
PENGEMIS ITU KEMBALI BERUSAHA BANGKIT, NAMUN IA SEPERTI MELIHAT SESUATU DI DEKAT POT BUNGA. IA MENGHAMPIRI DAN MERAIH BENDA ITU. BETAPA TERKEJUTNYA IA MELIHAT SEBUAH KALUNG YANG BEGITU INDAHNYA. IA BERJALAN MONDAR-MANDIR PANGGUNG SAMBIL MENGAGUMI KALUNG ITU. KEMUDIAN BERHENTI. PANDANGANNYA MELAYANG.
39. Pengemis: Wuah... indah sekali. Seperti kalung antik. Alhamdulillah.... Ini pasti rizki dari Allah sebagai jawaban doa-doaku. Dengan kalung ini, aku bisa makan, bisa membelikan adikku Obat, makanan, dan pakaian, aku bisa mengontrak rumah dan pergi dari tempat penampungan sampah itu. Jika beruntung aku bisa sekolah. Kalung ini sekarang milikku. Aku tidak mencuri, tapi aku menemukannya. (WAJAHNYA BERUBAH CERIA MENGHADAP PENONTON) Ya!.. haha... aku menemukannya!! (SAMBIL BERLARI KELUAR KEDUA TANGAN TERENTANG) Hahaha... Aku kaya!!
PANGGUNG KOSONG. TERDENGAR RAMAI-RAMAI DARI JAUH. COPET TELAH DITANGKAP. COPET YANG SUDAH BABAK BELUR ITU DILEMPARKAN DENGAN KASAR.
40. Sapto: Kepruki saja!
41. Penjual Krupuk : Nek ndak ngaku, bunuh sekalian!
42. Penjual Sarung : Jangan, Kita hajar saja dia! Bagimana?
43. Pengamen : Wocre!..Setunyuk...eh..setuju!(TERSENYUM MALU-MALU)
KETIKA MASSA HENDAK MELAMPIASKAN MARAHNYA, TIBA-TIBA POLISI DATANG BERSAMA KEPALA PASAR.
44. Kepala Pasar : Eh, jangan main hakim sendiri?Serahkan saja pada Bapak Polisi ini. Ada apa tho?
45. Penjual Sarung : Copet, Bu. Pak polisi...dia telah mencopet kalung antik milik Yu Sri. Tapi mengelak.
46. Polisi : Apa kamu melihatnya sendiri?
47. Penjual Krupuk : (WAKTU POLISI DIALOG, IA MENDEKATI KROMBONG KRUPUKNYA DAN MENGELUARKAN 6 KERUPUK , LALU KEMBALI LAGI) Tapi ya pancen ini copetnya kok, Pak Polisi. (BAGI-BAGI KRUPUK. ). Wah... monggo-monggo ini pacitannya. Monggo Pak polisi. Rak belum merasakan krupuk bikinan saya tho?
48. Penjual sarung: (JITAK KEPALA PENJUAL KRUPUK) Huss! Kowe ki, lha kok malah towo krupuk tho? Dasar bakul! (MEMANDANGI KRUPUK LANTAS MENGGIGITNYA.)
49. Polisi : (SAMBIL MAKAN KRUPUK) Sudah-sudah! Apa buktinya? Kita tidak boleh bertindak tanpa bukti. (NENGOK KE KEPALA PASAR) Emh... enak..yo, Bu. (MELOTOT KE PENJUAL SARUNG) Jika copet itu mati. Kalian justru yang akan kena hukuman.
50. Penjual Sarung : (MARAH SAMBIL MAKAN KRUPUK DENGAN LAHAPNYA) Maaf, Pak. Semua yang di sini adalah saksi bahwa dia yang mengambil kalung itu betul tidak saudara-saudara? Soal bukti, saya yakin copet ini menyembunyikannya. Jadi silahkan tanya padanya!
51. Pengamen + Sapto : Betul itu, betul!(SAPTO KESELEK. BATUK-BATUK. LANGSUNG DIPUKUL-PUKUL PENUH SAYANG PUNGGUNGNYA OLEH PENGAMEN. TAPI MALAH MARAH. PENGAMEN MANYUN)
KEPALA PASAR MENDEKATI COPET DAN MENANYAINYA
52. Kepala Pasar: Benar kamu mencuri kalung itu?
53. Pemulung : Tidak (SAMBIL MENGGELENG LEMAH)
54. Penjual Sarung : Masih juga mau mengelak! (HENDAK MEMUKUL COPET TAPI DIHALANGI OLEH KEPALA PASAR )
55. Kepala Pasar : Sabar! Sabar, Pak! (MENCOBA MENENANGKAN MASSA YANG MULAI MARAH DAN KEMBALI MENANYAI COPET)
56. Kepala Pasar : Kamu buang kalung itu?
57. Pemulung: Tidak
58. Kepala Pasar : Kamu sembunyikan?
59. Pemulung : Tidak
60. Polisi : (HERAN, MEMANDANG SEKELILING) Atau jangan-jangan kalian memfitnah orang ini?
61. Sapto : (MARAH) Dia hanya bisa bilang Tidak! Ayo, Siksa! (MASSA MARAH. SEMUA MENCOBA MEMUKUL COPET. KALI INI KEPALA PASAR KEWALAHAN. COPET TERKENA PUKULAN PENJUAL SABUK DAN JATUH. TAPI IA DUDUK KEMBALI.)
62. Pemulung: (BERTERIAK DENGAN SISA-SISA TENAGANYA MEMANDANG SEKELILINGNYA) Saya tidak mencuri kalung itu, Pak Polisi. (LALU TERKAPAR TAK ADA YANG PERDULI)
63. Kepala Pasar : (KE ARAH MASSA)Kalian yakin melihatnya? (HENING.. SEMUA MIKIR)
64. Pengamen: (WAJAH CERIA. LALU BERTERIAK) Aha! Prikitiew! Pakaiannya sama, Pak Ganteng!
65. Penjual Sarung : Pakaiannya?..Bet..Betul itu... kaos putih dan memakai caping. Itu kata Yu Sri. Pemilik Kalung itu. 20 gram dan Antik. Bukan benda sembarangan itu, Pak. Dan harus kembali!!
66. Polisi : (MENGAMATI COPET) Maaf. Bukan tidak percaya tapi banyak yang berpakaian seperti ini.
67. Kepala Pasar : Secara logika... memang banyak yang memakai kaos putih. Tapi jarang yang memakai caping. Dan Copet ini....MASSA BERTERIAK... MEMBENARKAN. DI KEJAUHAN YU SRI DATANG BERSAMA SUAMINYA. SEMUA MENEPI DAN MEMBIARKAN MEREKA MENDEKATI COPET ITU.
68. Yu Sri : (MEMANDANG COPETNYA) Pakne!.. lihat ini yang mencopet kalungku! Kenapa pada diam saja? Hajar dia!
69. Suami : (MENARIK YU SRI MENJAUH KE ARAH PENONTON) Huss, sabar, Bune! Ndak boleh bersikap seperti itu. Memalukan. Ndak lihat apa... copet itu sudah tidak berdaya?
70. Yu Sri : (TIDAK TERIMA) Pak, sampeyan itu bagaimana! Kalung peninggalan Almarhuman ibu dicopet. Kalung itu mau saya gadai untuk tambah kita pergi haji, Pakne. Kalau kalung itu tidak ketemu, Lha kita mau cari tambahan dari mana?
(DILAKUKAN TANPA SUARA AGAR DIALOG YU SRI DAN SUAMI TERDENGAR). PENJUAL KRUPUK MENCOBA MEMBANGUNKAN COPET ITU. PENJUAL SARUNG SEOLAH MENANYAI COPET YANG HANYA MENGGELENG LEMAH. LANTAS SAPTO KALAP DAN MEMUKUL KEPALA COPET. COPET KEMBALI TERKAPAR. POLISI SAPTO KEMBALI BERDIRI. PENGAMEN DENGAN KEMAYU MENENDANG KAKI COPET. LALU DITARIK KEPALA PASAR.
71. Suami : Menuduh tanpa bukti itu bisa jadi Fitnah, Bune. Dosa besar. Allah justru murka pada kita.
72. Yu Sri : (AGAK MENDEKAT. MENUNJUK COPET) Lihat pakaiannya, Pak. kaos putih pakai caping. (MENDEKAT KE SUAMINYA) Berapa banyak orang yang berpakaian seperti ini? (MASA BERBISIK-BISIK MENGAMATI SUAMI ISTRI ITU)
73. Suami : Dia sudah disiksa massa, Bune. Sampai mau mati seperti itu. Jika ia pencurinya tentu sudah ngaku dari tadi. Pencuri sekalipun pasti ndak mau bunuh diri dengan cara seperti itu. Mesti ia milih dihukum..bebas..lalu nyuri lagi. Sudah! Sekarang cabut saja tuduhan Ibu itu.
74. Yu Sri : Tidak, Pak. Pokoknya aku cuma ingin kalung itu kembali untuk bekal naik haji, Pakne.
75. Suami : Bune, musibah ini menandakan bahwa kita belum mendapatkan panggilan haji dari Allah.
76. Yu Sri : Apa Supardi tidak malu sama Supradi itu, si miskin itu malah sudah naik haji. Ibu tidak mau malu, Pak!
77. Suami: Bu, kalau ibu terus seperti ini, Bapak yang malu. Kita ikhlaskan saja. Bapak takut kalau Allah justru menjauhkan rizki kita karena perbuatan kita ini.
78. Kepala Pasar: (MENDEKAT) Bagaimana Yu Sri? Benar dia copetnya...(HENING)
79. Yu Sri: (MARAH) Bawa dia ke kantor polisi!! Harus diadili... saya tidak rela jika dibiarkan begitu saja.
80. Suami : Astaghfirullah...Bune? Istighfar.. (YU SRI BUNGKAM. SUAMI GELENG-GELENG MENATAP IBA COPET ITU)
81. Penjual Sarung : Ayo bangunkan dia. Memang sebaiknya dibawa ke kantor polisi, Pak.
ORANG-ORANG MULAI MEMBENARKAN.. LALU MEMBERDIRIKAN COPET ITU. SAPTO KEMBALI MENJITAK KEPALANYA. KETIKA SUDAH SIAP BUBAR. TERDENGAR TERIAKAN RENTENER DARI LUAR.
82. Rentener : Copppeeeettt! Tolong!...
PANGGUNG HENING. SEMUA ORANG KAGET. SALING MEMANDANG. TERMASUK YU SRI. LALU MEREKA MEMANDANG KE COPET YANG MEREKA ANIAYA. TUKANG BECAK LARI MENDEKAT PANGGUNG DENGAN TERGOPOH-GOPOH.
83. Tukang Becak: (NGOS-NGOSAN, MENATAP KEPALA PASAR) Lap...Lapor, Juragan. Madam Rentenir kecopetan. (MEMANDANG COPET YANG SUDAH LEMAS, BINGUNG). Lho... ini. Walah... Pak Slamet? Wadoh..kasihan sampean, Pak. Tragedi ini. (BERTERIAK KE MASSA) Dia ini pemulung. Bukan dia copetnya! Tapi disana! Cepat...Tangkap!!.. (MENEPI DAN BERGAYA SEPERTI MENGOMANDO PASUKAN. LANTAS SENYUM. DENGAN TEGAP MENGIKUTI ROMBONGAN)
SEMUA ORANG SEGERA BERLARI KE ARAH YANG DITUNJUK TUKANG BECAK. COPET TERDORONG KE TENGAH PANGGUNG DAN JATUH TERKAPAR KEMBALI. YU SRI BIMBANG. MELIHAT KE COPET YANG TERKAPAR DAN KELUAR PANGGUNG. SUAMI MENDEKATI COPET. DAN MENGUSAP WAJAH COPET DENGAN SAPU TANGANNYA DAN MENYELIPKAN SATU BENDEL UANG DI TANGAN COPET ITU. COPET TAK MAMPU BICARA.
84. Yu Sri: Ah.. Kalungku, Ayo Pakne!
YU SRI DAN SUAMI KELUAR PANGGUNG. PENGEMIS MASUK PANGGUNG MEMBAWA BERBAGAI BUNGKUSAN BELANJAAN. TERKEJUT MELIHAT SESEORANG TERKAPAR DI SANA. KETIKA MENGENALI ORANG ITU ADALAH AYAHNYA, IA BERTERIAK.
85. Pengemis : (LARI KE SISI TUBUH COPET) Bapak!!..... (MENANGIS IBA. MENGGUNCANG TUBUH AYAHNYA) Bapak... kenapa, Pak? Apa yang terjadi? Surti sudah bawa makanan dan pakaian untuk kita sekeluarga Pak. Surti juga sudah cari rumah untuk kita berteduh, Pak. Allah memberi rizki yang besar pada Surti tadi. (MENANGIS) Surti tidak mencuri.
86. Pemulung : (TERBATUK. MENCOBA BERGERAK) Surti...
87. Pengemis : (TERKEJUT DAN TERSENYUM SENANG) Bapak!!.. bapak masih hidup? Apa yang terjadi, Pak?
88. Pemulung: Bapak... difitnah Mencopet Kalung Milik Yu Sri.. (KEMBALI PINGSAN)
89. Pengemis : (TERKEJUT) Apa? Kalung? (MEMENADANG BELANJAANNYA LALU KE AYAHNYA) Jadi... mereka mencari kalung antik itu? Kalung yang kugadai itu? (PENUH SESAL. MENATAP AYAHNYA YANG PINGSAN. KETAKUTAN) Bapak!..Bapak! Bangun... Maafkan Surti, Pak!.. (TAK ADA TANGGAPAN)
90. Pengemis : (SEDIH... MENATAP KE ATAS. BERTERIAK) Ya Allah.... Mengapa hanya sebentar saja Engkau beri aku kebahagiaan? Ampuni aku ya Allah. Lebih baik aku tetap kelaparan .... daripada mendapat kalung antik itu ... hanya membawa petaka bagi Bapakku... Tragedi bagi keluargaku (MENGGUNCANG TUBUH AYAHNYA. MENANGIS PILU) Bapak!... Maafkan Surti...
H E N N I N G........... (Musik...)
NARATOR:
Tak ada yang sempurna dalam kehidupan ini. Allah menciptakan laki-laki dan perempuan, agar sebagian menjadi penolong bagi yang lain. Mereka hendaknya berbuat kebaikan, dan mencegah dari segala tindak kemungkaran. Menjauhlah dari segala bisikan setan yang menyesatkan. Sesungguhnya Allah telah berfirman dalam surat An-Nisa ayat 114, yang artinya:
“Tidak ada kebaikan dari banyak pembicaraan rahasia mereka, kecuali pembicaraan dari orang yang menyuruh untuk bersedekah, berbuat kebaikan, atau mengadakan perdamaian di antara manusia. Siapa yang berbuat demikian karena mencari keridhaan Allah, maka kelak kami akan memberinya pahala yang besar.”
(Musik meninggi)
DEMIKIANLAH pemirsa, telah kita saksikan bersama persembahan drama yang berjudul “Tragedi Kalung Antik” karya : Ibu Yulian Istiqomah. Kami segenap kru yang terlibat mengucapkan terimakasih dan SAMPAI JUMPA!!
(The End)